Tlou (Language)


TLOU


                Tlou toubi ung ā tlaipang thimini bangei youbini yrengchabi, yunrilbi katlei. Tlaipangei hou kounakni lhang hoibi, thimi khat khatdei karbupna tlakra pao-laa murilphananung yrengchabi klei chutcha knai youkna heiya tlou toubi ung. Tlou ari tlaipang thimiyei yunril hou heirou hunghoirou.
                                                 
                Tlou ā khnitam thukni yrengchabi thimi khatle-khat murilphayerlei. Khatni aya yunbini yrengcha yalei, khatni myebini yrengcha yalei. Myebini yrengcha tlou heinungtlimri yunbini yrengcha tlouni duini lilkhoi. Ngamri lim limmei yunril tlouni myebini yrengcha tlou heiya duini msing chunglei.

                Tlaipang thimiyei hou thukyer ā khnapur (nasal) khatni mur / takka (oral) arou thukyerlei. Hou aya khnapurouwei thukyerko nimanung murrei thukyerko tou muphananung kani khnapur tipbini hou thukyerthibi mupharou. Kounak heirou hou thuk donguranungri hou hei khnapurei thuk houme tou mupharou.

                Mlei ani tlaipang thimiyei tlou yunnarou lilkhoini rui urlei. Mlei ani takkarei klei bi kantangra thirbini tlaipangei hou kounak thukyer manilei. Kani thimikhatdei mlei aya phangatam thukni khaithut yalei. 1) Mlei sur (tip), 2) Mlei bāp (blade), 3) Maibang mlei (front), 4) Mlei hil (back), le 5) Mlei yrung (root). Mleini maibang-haa (front teeth) thirbi thukyer hou heiya kani dental toubi ung.

                Thimiyei mur/takka marchipnaroukhi hou lhai lhai thukyer manilei Murchi khnitam karchipbi thukyer hou (p, b), murchi phothutbi thukyer hou (o, u), kalhonni murchini haale karthengrilbi thukyer hou (f, v) arap aya muphalei. Murchi khnitam karchipbi thukyer hou heiya kani bilabial toubi ung. Murchini haale karthengbi thukyer hou heiya kani labiodental toubi ung.

MARINGA TLOU: Maringa tlou ari agglutinative kalhonni monosyllabic tloume. Heingamni Affixrapni tlou awei lil urlei. Maringa tlou ari Sino-Tibetan tlourapbei tlakrei klei Southern Naga tlouwei rilra yaolei. Tlou awei grammatical category khminni munanung thangei wairaprou kartāmthutlei.


Genetic Tree: Maring Naga:-

                                                                Sino-Tibetan
                                                                                (tlakra)
                                                                Tibeto-Burman
                                                                                (tlakra)
                                                                Naga-Kuki-Meitei
                                                                                (tlakra)
                                                                Southern Naga
                                                                                (tlakra)
                                                                Maring Naga
Churnanung Lhou:

Q1. Tlou tou ari kouya ungo?
Q2. Myebini yrengcha tlounungtlimri yunbini yrengcha tlouni dui lilkhoi
        koungammeiyo?
Q3. Thimiyei mlei kounak chungni khaithutleiyo? Heiyei  minlhang myelak.
Q4. Bilabial, Labiodental heitoubi Dental kouya ungo?



No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.